مروری بر نیم قرن افتخار/ تولدت مبارک پدر

ششم بهمن ماه سالروز تولد منصور پورحیدری است.

به گزارش استقلال نیوز، در فوتبال بیشتر نام گلزنان در تاریخ جاودانه می شود؛ به همین خاطر مدافعان کار سختی برای ماندگار شدن دارند. منصور پورحیدری هم از جمله این نفرات ماندگار در تاریخ باشگاه استقلال است. متولد 6 بهمن 1324 و پرورش یافته جوانان دارایی که اندکی بعد به جمع آبی پوشان اضافه شد و به جز دوران کوتاهی که مجددا به دارایی رفت، اکثر دوران ورزشی خود را در این تیم گذراند. زندگی خانوادگی منصورخان هم بی ارتباط به حضورش در جمع ابی پوشان نبود. او 28 ساله بود که با دختری 17 ساله از تیم بسکتبال تاج ازدواج کرد. فریده شجاعی بعدها مدرک دکترا گرفت و به یکی از اعضای قابت بخش بانوان فدراسیون فوتبال بدل شد. اما آنچه پورحیدری را در تاریخ ابی پوشان ماندگار کرد، حضور وی در دو قهرمانی استقلال در اسیا بود و مهم تر از آن نقش منصورخان به عنوان یک حلقه اتصال در تیم قدیمی( تاج) به تیم جدید ( استقلال)

اولین قهرمانی در آسیا

سومین دوره جام باگشاه های آسیا در بهار 1349 در تهران برگزار شد. پیش از آن تیم های ایرانی توفیقی در جام باشگاه های آسیا کسب نکرده بودند. در اولین دوره ایران و هند دو کشوری بودند که در مسابقات ثبت نام کردند اما باشگاه های خود را به مسابقات اعزام نکردند. در دومین دوره هم پرسپولیس نماینده ایران بود که با 2 برد، یک مساوی و یک شکست از صعود از مرحله گروهی بازماند.

اما سومین دوره قرار بود که از اول تا دهم آوریل 1970 به میزبانی ایران برگزار شود و این بار تیم تاج نماینده ایران در این رقابت هاست. دیگر تیم هایی که در این بازی ها حضور دارند عبارت اند از: نادی هومنتمن بیروت( لبنان)، اتحادیه فوتبال سلانگور( مالزی)، هاپوئل تل آویو، پی ای ام اس مدان( اندونزی)، بنگال غربی( هند) و رویال تای پلیس (تایلند).

در آستانه مسابقات فدراسیون فوتبال با همکاری سازمان تربیت بدنی، فرم ویژه توتو ( شرط بندی مسابقات) را منتشر کرد و در شعب بانک صادرات و گیشه های امجدیه اقدام به فروش ان ها نمود. هر فرم 2 ریال قیمت داشت و هر داوطلب حضور باید 20 ریال حق شرکت در شرط بندی را پرداخت می کرد. جوایز برای برندگان عبارت بود از اتومبیل های آریا و شاهین.

کنار رفته های تاج

زدراکو رایکوف بسیاری از بازیکنان باسابقه تاج را کنار گذاشت و گفت که بازیکن باید بتواند 90 دقیقه بدود. بازیکنانی چون اکبر افتخاری و حسین قاضی شعار معتقد بودند که تمرینات رایکوف نامناسب است. به این ترتیب ان ها هم مثل داریوش مصطفوی، مرتضی شرکا، احمد منشی زاده و کیانی راد کنار گذاشته شدند. در عوض تاجی ها برای حضور در جام باشگاه های اسیا دست به دامان نفرات کمکی می گیرند. غلام وفاخواه از عقاب، فریدون معینی از پیکان، مسعود معینی از بانک ملی و محمود خوردبین از پرسپولیس نفراتی هستند که در این تورنمنت تاج را همراهی می کنند.

تاج تا فینال

نماینده ایران در دو بازی مرحله گروهی خود با نتایج مشابه(3-0) نمایندگان لبنان و مالزی را شکست می دهد. از نکات جالب در این بازی ها گلزنی محمود خوردبین به نماینده لبنان است. خوردبین در نیمه دوم به جای مهدی حاج محمد وارد میدان می شود و تنها پرسپولیسی تاریخ می شود که در زمان عضویت برای سرخپوشان برای تاج گلزنی می کند. هت تریک غلامحسین مظلومی تاج را برابر نماینده مالزی به برتری می رساند و آن گاه دو گل از قراب و مظلومی برتری در برابر مدان اندونزی را رقم می زند. در همین بازی بود که نورافکن های امجدیه در 10 دقیقه پایانی خاموش شد و بازی دقایقی نه چندان کوتاه متوقف شد.

تکرار تاریخ

حریف تاج نماینده رزیم اشغالگر بود.هاپوئل در 4 بازی 11 گل زده و مقابل تاج ایستاد که گلی دریافت نکرده بود. روز جمعه بود و دربهای امجدیه از ساعت 10 صبح باز شدند. بسیاری از تماشاگران سفره های نهار خود را هم به استادیوم آورده بودند و چنین شد که ورزشگاه به سرعت پر شد. روز 21 فروردین است و 5 سال پیش از آن در چنین روزی بود که رضا شمس ابادی دست به ترور نافرجام شخص اول مملکت زد. باز هم رقیب ایران از اسراییل بود و باز هم داور مسابقه هندی؛ درست مثل سال 1347 و آخرین دیدار جام ملت های اسیا که سرانجام با برتری(2-1) ایران خاتمه یافت.

تعویض دردسرساز

در نیمه اول خط دفاعی تاج با حضور منصور پورحیدری، اکبرکارگرجم، مسعود معینی و مهدی لواسانی موفق ظاهر می شوند و باز هم گلی نمی خورند اما در دقیقه 70 خازوم روی یک ضربه کرنر دروازه حجازی را باز می کند. پس از آن رایکوف می خواهد جباری را بیرون آورده و حاج محمد را به میدان بفرستد اما شماره پیراهن بازیکن تازه وارد 11 است و داور هندی می گوید که این بازیکن با شماره 16 معرفی شده است. چند دقیقه ای وقفه ایجاد می شود و سرانجام بازیکن باتکنیک وارد میدان می شود. او یک کرنر به دست می آورد و خودش کرنر را به روی دروازه می فرستد. در دقیقه 83 غلام وفاخواه دروازه حریف را می گشاید. کار به تساوی می کشد و وقت اضافی.

پاس طلایی پورحیدری

تنها دو دقیقه از وقت اضافی گذشته است که مدافعان هاپوئل روی وفاخواه خطا می کنند. پورحیدری ضربه خطا را برای مسعود معینی می فرستد. کسی این مدافع جلو تاخته را مهار نکرده است. او هم به آرامی توپ را مهار کرده و گلزنی می کند. با وجود حملات هاپوئل پس از این گل ، دیگر اتفاق خاصی رخ نمی دهد و تاج قهرمان آسیا می شود. تصویر معینی زننده گل که در آغوش رایکوف اشک می ریزد با عنوان« اشک مقدس پیروزی» روی جلد می رود؛ از بلندگوی امجدیه خبر می رسد که فوتبالیست های محروم شده( از جمله عزیز اصلی) بخشیده شده اند و همچنین اعلام می شود که فوتبال ایران به زودی پرفسیونلی( حرفه ای) خواهد شد. ترانه ای از بلندگو به مناسبت قهرمانی تاج به گوش می رسد: یازده مرد جوون...واسه بازی میان میدون..ای بچه ها گل بزنین...

20سال بعد؛ از تاج تا استقلال

دو دهه می گذرد و در این مدت تغییرات فراوانی در همه چیز رخ می دهد. فوتبال ایران حرفه ای می شود و جام تخت جمشید برگزار. فوتبال ایران به قدرت مطلق آسیا بدل می شود و به المپیک و جام جهانی می رسد. در سال 1357 انقلاب اسلامی در ایران رخ می دهد و حکومت پهلوی منقرض می شود. با تسخیر کاخ مرکزی تاج، این باشگاه هم منحل می شود. جانشین تاج،  تیم استقلال نامیده می شود و وارث افتخارات تاج می شود. پورحیدری هم سرمربی این تیم می شود و تاریخ گذشته و آینده را به هم پیوند می دهد. در همین ایام هشت سال جنگ تحمیلی در انتظار کشور است و فوتبال در کشور تا مدتها لیگ منظم و سراسری به خود نمی بیند.

هفت تیم برتر آسیا

پورحیدری و استقلال در سال 1369 قهرمان تهران می شوند و به عنوان نماینده ایران برای جام باشگاه های آسیا معرفی می شوند.  استقلال پورحیدری هم با یک برد(1-0) و تساوی(1-1) مقابل السد قطر به مرحله نهایی جام قهرمانان اسیا صعود می کند. در گروه اول مرحله نهایی لیائونینگ چین با تساوی(1-1) مقابل النصر عمان و برد(1-0) در برابرپلیتاجالیا اندذونزی صدرنشین می شود. در گروه دوم هم استقلال ابتدا(2-1) در برابر نماینده کره شمالی(25 آوریل) پیروز می شود و ان گاه(2-0) بانکوک بانک تایلند را شکست می دهد. تساوی(1-1) در برابر محمدان بنگلادش شاگردان پورحیدری را صدرنشین گروه خود می کند و ان گاه تیم در نیمه نهایی با دو گل نماینده اندونزی را از پیش رو برمی دارد.

آخرین قهرمانی استقلال با تنها یادگاری اولین قهرمانی

استقلال پس از 20 سال دوباره به فینال قهرمانی اسیا می رسد. در تمام این دوران آبی پوشان یک مقام سومی آسیا را هم از آن خود ساخته بودند که این نتیجه یک سال پس از قهرمانی سال 1970 ان ها رقم خورد. پورحیدری در آن افتخار نیز سهیم بود و حالا تنها بازمانده تیم دهه 70 بود. این بار به عنوان سرمربی. فینال در روز 29 جولای 1991 در ورزشگاه ملی بانگاباندو بنگلادش برگزار شد و استقلال به لطف گل های رضا حسن زاده و صمد مرفاوی(2-1) به برتری دست یافت. دومین عنوان و آخرین قهرمانی ابی پوشان در آسیا. البته افتخارات پورحیدری با استقلال ادامه یافت. چندی بعد او و آبی پوشان تا فینال قهرمانی اسیا صعود کردند اما در ضربات پنالتی به الهلال عربستان باختند. ده سال بعد هم استقلال با پورحیدری عنوان سومی آسیا را از آن خود ساخت. 

کاپ